Antea Sport heeft een ontzettend innovatieve manier gevonden om het nuttige te combineren met het aangename. De sportveldenspecialist uit Deventer heeft namelijk een systeem ontwikkeld waarmee warmte kan worden gewonnen uit sportvelden. Het systeem, dat onzichtbaar verborgen ligt onder het veld, kan op die manier clubhuizen en omliggende huizen van warmte voorzien terwijl er op het veld duchtig kan worden gesport.
Directeur Sport Gosewin Bos van Antea Sport legt tegenover Sportinnovator uit dat het idee niet uit de lucht kwam vallen: “We werken met partijen samen in het consortium ‘aendless energy’ die al ervaring hebben met het winnen van warmte uit asfaltwegen. En daar inmiddels ook flink wat ervaring mee hebben. Met diezelfde mensen zijn we verder gaan denken en realiseerden ons dat kunstgrasvelden in de zomer ook warm worden. Daarop zijn we verder gaan brainstormen en gaan kijken of we de warmte uit het veld kunnen halen. Dan heb je een extra functie voor het kunstgras, terwijl niemand er iets van merkt. Je kan het veld gewon blijven gebruiken zoals het bedoeld is."
Hoe haal je de warmte uit het veld?
“Er worden leidingen onder het veld geplaatst en door die leidingen stroomt vloeistof met een lagere temperatuur dan het veld. De vloeistof neemt de warmte uit het veld op, en koelt het veld daarom ook af. Als de vloeistof aan het eind van de leiding is aangekomen is deze een stuk warmer dan aan het begin. Die vloeistof wordt vervolgens in de bodem opgeslagen als aardwarmte, dat op zichzelf al een beproefd concept is. Vervolgens pomp je die warmte omhoog op het moment dat je deze nodig hebt. Waarschijnlijk een paar maanden later, want op het moment dat het veld heel warm wordt, heb je de verwarming binnen ook niet aan."
Het principe is eigenlijk heel eenvoudig, als je in de grond 10.000 liter water 1 graad afkoelt, kun je in het gebouw 1.000 liter water 10 graden verwarmen.
De energie die in de bodem wordt opgeslagen kan met een zogenaamde warmtewisselaar op bijna elke gewenste temperatuur worden gebracht die voor een woning nodig is. Bijvoorbeeld 30 graden om een vloerverwarming mee te voeden, maar ook 70 graden voor radiatoren. Het principe is eigenlijk heel eenvoudig, als je in de grond 10.000 liter water 1 graad afkoelt, kun je in het gebouw 1.000 liter water 10 graden verwarmen. Dat is het hele idee. En het effect is dat het veld in de zomer veel minder warm wordt en dus plezieriger is om te bespelen."
Op welke velden is het toepasbaar?
Kunstgras komt in veel verschillende soorten en maten. Voetbalvelden, korfbalvelden, hockeyvelden. Ze zijn allemaal geschikt. “Ook de watervelden van een hockeyclub kunnen worden gebruikt voor dit principe. Het water wat je gebruikt om ze gekoeld te houden wordt al opgewarmd, door die energie op te slaan doe je er nog wat nuttigs mee. Daarnaast zijn er genoeg perioden -neem bijvoorbeeld de zomerstop- waarin er niet wordt gehockeyd en dus ook niet gesproeid. Dan wordt ook het waterveld gewoon warm. Natuurgras is niet geschikt om warmte uit te winnen. Dat is een stuk koeler. Door een grasvezel stroomt vocht en daardoor is deze koeler. Als je in de zomer op je blote voeten door het gras loopt voelt dat lekker koel aan. Stap je daarna in je slipper die een uur in de zelfde zon heeft gelegen, is dat warm. Zo werkt het principe van het opwarmende kunstgrasveld eigenlijk ook.”
Ook Sportinnovator speelt hierin een rol met subsidies en kennis.
Hoe duur de aanleg van het systeem is, moet nog blijken. Bos: “We zijn nu nog aan het testen. En aan de hand van die tests ontwikkelen we ons ook weer steeds verder. Ook Sportinnovator speelt hierin een rol met subsidies en kennis. We zijn nu in de fase dat we van het lab naar de praktijk gaan. En aan de hand daarvan kunnen we pas bedragen gaan noemen. Wel hebben we al nagedacht over de businesscase. De insteek wordt dat een vereniging weinig hoeft te betalen ervoor, omdat wij hun veld ‘huren’ voor het winnen van de warmte. Dat kan dan het hele systeem bekostigen. De opbrengst van het systeem gaat dan ook naar ons en niet naar de club. Maar er is natuurlijk ook een constructie mogelijk dat een club het systeem wel helemaal zelf aanschaft, dan is de opbrengst uiteraard ook volledig voor die club. Het consortium is in ieder geval druk bezig om een zo gunstig mogelijke positionering van het systeem te ontwikkelen met een maximale win-win-situatie voor de eigenaar van het veld.”
Onder nieuwe velden
Clubs die na het lezen van bovenstaande alvast zijn begonnen met het oprollen van hun kunstgrasmat moeten wel voorzichtig zijn. Het is de verwachting dat het systeem alleen onder nieuwe velden, of grondig gerenoveerde velden, kan worden aangelegd. “Het vergt serieuze constructies. Er moet echt heel veel onder de grond gebeuren op het gebied van leidingen en infrastructuur. Dus onder een nieuw aan te leggen veld kunnen wij eerst alles aanleggen, om vervolgens het veld er overheen te leggen. Bij een veld dat grondig wordt gerenoveerd zou het ook nog kunnen.”
Momenteel is het consortium bezig met het uitwerken van een lab-schaal naar een eerste veld waarmee kan worden getest en gemeten. Dat veld gaat tussen de 200 en 800 vierkante meter groot zijn. Daarmee wil het consortium gaan aantonen wat ze op papier al hebben berekend. “Tot op heden zijn we erg voorzichtig met getallen, maar van één veld met dit systeem kan echt wel veel worden verwarmd. Dus sowieso het clubhuis en kleedkamers, maar naar verwachting ook nog een behoorlijk aantal huizen. De verwachtingen zijn in ieder geval hoog”, aldus een enthousiaste Gosewin Bos.