Hardloopwereld in de ban van de ‘wonderschoen’ van Nike
Iedereen heeft het over de Vaporfly’s, de innovatieve schoenen van Nike waar het ene na het andere record op wordt gelopen. De wereld-atletiekbond heeft naar aanleiding van de discussie omtrent het schoeisel de regelgeving aangepast die verdere ontwikkeling van de ‘wonderschoen’ tegenhoudt. Desondanks blijven de revolutionaire schoenen van Nike toegestaan.
Het Amerikaanse sportconcern Nike bedacht hardloopschoenen met een dikke schuimlaag en carbonplaatjes van de hiel tot aan de teen. De loper wordt door de carbonplaat als het ware gekatapulteerd. Dat zorgt ervoor dat lopers bij iedere stap minder energie verliezen. De schoen stimuleert bovendien de loper om meer op de voorvoeten te landen, wat beter is voor het lichaam.
De kosten voor één paar? 280 euro. Maar dan heb je ook wat. De sportkledinggigant claimt namelijk dat toplopers op de marathon circa twee minuten sneller zijn dan op ander schoeisel.
Men loopt sneller op Vaporfly’s
Een terechte claim, getuige de tijden die atleten op Vaporfly’s – en diens varianten – tot nu toe hebben gelopen. Zo liep Eliud Kipchoge als eerste mens ooit de marathon van Wenen onder de twee uur. Dat deed de Keniaanse langeafstandsloper weliswaar op Alphafly’s (met naar verluidt drie carbonplaten in de zool), die inmiddels door de wereldatletiekbond zijn verboden.
Op de olympische marathon in Rio de Janeiro liep Kipchoge al op de innovatieve schoenen van Nike. De Keniaan liep twee minuten sneller dan de nummer vier, de eerste loper zonder het testmodel van de sportkledinggigant. Sindsdien ging het hard met het schoeisel. Afgelopen jaar werden zo’n beetje alle topwedstrijden gewonnen op de Vaporfly’s – of een variant daarvan. Veel persoonlijke-, nationale- en wereldrecords sneuvelden dankzij de beruchte ‘wonderschoenen’.
Ook Nederlandse toplopers zoals Sifan Hassan en Abdi Nageeye profiteerden optimaal van de carbonlaag in de zolen van Nike. Niet alleen proflopers, maar ook 'amateurs' lopen harder op de schoenen van Nike. Uit onderzoek van Journal of Sports Sciences blijkt dat proefpersonen op Vaporfly’s tot drie procent minder zuurstof verbruiken dan bij een gelijk tempo op ‘normale schoenen’.
‘Mechanische doping?’
Eén ding staat vast, de multinational heeft volop geprofiteerd van een gapend gat in de regelgeving van de wereld-atletiekbond. Veel regels over het gebruik van materialen bestonden immers nog niet in de hardloopsport. Desondanks is lang niet iedereen positief over de revolutionaire schoenen van Nike.
De één noemt de Vaporfly’s ‘springveren’, de ander gooit de innovatieve hardloopschoen onder de noemer ‘mechanische doping’. Of de atleet of nu juist het materiaal de prestatie levert, daar zijn de meningen over verdeeld.
Ook de term ‘valsspelen’ komt geregeld voorbij. Atleten die op schoenen van andere merken lopen zouden per definitie een achterstand hebben en noemen de Vaporfly’s een oneerlijke strijd. Het moge duidelijk zijn, de schoenen van Nike liggen onder een vergrootglas – zeker met het oog op de Olympische Spelen in Tokio. Reden genoeg voor de World Athletics om de impact van de Vaporfly door een werkgroep te laten onderzoeken.
De wereldatletiekbond oordeelde begin deze maand dat de schoenen gewoon zijn toegestaan, mits de zool niet dikker is dan 40 millimeter en er maximaal één carbonplaat in is verwerkt.
Boze tongen over nieuwe regels
Hoewel de nieuwe regels van de wereldatletiekbond voor duidelijkheid zorgen, wordt deze beslissing sterk in twijfel gebracht. De nieuwe regels zijn namelijk exact de kenmerken van de Vaporfly van Nike. Saillant detail: de baas van World Athletics is de Brit Sebastian Coe, die bijna veertig jaar lang als speciaal adviseur bij Nike betrokken was.
Atleten die onder contract staan van andere sportmerken zoals New Balance, Adidas, Asics, Hoka en Saucony zijn niet te spreken over het toestaan van de Vaporfly. Zij lopen nu achter de feiten aan. Neem de Belg Koen Naert. Voor het EK in 2018 in Berlijn liet hij de bovenkant van zijn New Balance-schoen op de zool van een Nike plaatsen. Hij won er goud mee, maar het kostte hem ook zijn sponsorcontract. Nu met Asics als sponsor kan Naert niet wachten op zijn eigen variant van de beruchte Vaporfly’s.
Daar is wel enig haast bij geboden. Een belangrijke nieuwe regel is immers dat nieuwe schoenen die na 30 april op de markt komen vier maanden beschikbaar moeten zijn voordat ze in een officiële wedstrijd mogen worden gedragen. Andere grote sportmerken zullen de druk voelen om voor die tijd hun varianten klaar te hebben om de strijd aan te gaan met de Vaporfly’s.
